Słownik polsko@polski, Półtora litra, odc. 434
W dzisiejszym odcinku o tym, jak dzieci rozumieją coraz częściej używane pojęcia „troll”, „emotka” i „challenge”. Dowiemy się także, jak poprawnie używać liczebnika „półtora”.
Slownik polsko@polski, Zblatujmy się, odc. 433
Pamiętajmy, super-, maksi-, mini- piszemy łącznie z rzeczownikami, a słowa „fajnie” używamy w mowie potocznej. Co to jest patostream? Czy emotikony kiedyś będą traktowane tak samo jak słowa? Przyglądamy się też czasownikowi „zblatować”, który znaczy zjednać sobie kogoś, przeciągnąć go na swoją stronę. W dawnej polszczyźnie czasownik „blatowa” oznaczał osiągnąć zgodę, załatwić konflikt w sposób polubowny.
Słownik polsko@polski, Szczeżuja, odc. 432
W programie m.in. o pierniczeniu, kobalcie i poszetkach. Lechici to kibice Lecha Poznań, jak i Lechii Gdańsk. Krwioobieg czy krwiobieg? Poszetka to kwadratowa chustka wkładana do górnej kieszonki w marynarce, czyli brustaszy. A co to są fontaź i butonierka? A jak nazwiemy mieszkańca wyspy Fuerteventura? Czy młodzieniec mógł być zadowolony, gdy nazwano go szczeżują?
Słownik polsko@polski, Wtopa, odc. 431
W programie m.in. o masach prukających, o szerowaniu i mykach. Nadużywamy słowa „niewiarygodny” tam, gdzie go być nie powinno: niewiarygodny wypadek, niewiarygodnie zła pogoda, itd. Kiedy mówimy „proszę panią”, a kiedy „proszę pani”. Co to takiego „badziewie”? – pochodzi od słowa „badyl”. Dobra rada prof. Miodka: używajmy jak najmniej przecinków w tekście! Czy wtopa to gafa?
Słownik polsko@polski, Szarogęsić, odc. 430
Tym razem gośćmi byli studenci polonistyki pochodzący z Chin. A skąd się wzięły ogonki przy literach w języku polskim? Dlaczego piszemy biało-czerwona, ale jasnożółty? Czy można mówić o języku ruskim? Włosienica – jaki to ubiór? Jak odmienić słowo „tamburyno”? Jaka jest różnica między umysłem, a intelektem? Dzwon Zygmunt, czy dzwon Zygmunta? Co to znaczy, że ktoś się „szarogęsi”? Bełz, ale bełski, tak jak Francuz i francuski, chociaż Szwed i szwedzki (a nie szwecki!).
Słownik polsko@polski, Fejm, odc. 429
Dlaczego pies tylko szczeka a nie „hauka” i co to takiego „fejm”? W dzisiejszym odcinku odpowiadamy także na pytanie, kiedy mówimy „dzień dobry”, a kiedy już „dobry wieczór”, czy krytyk jest „modowy” czy „mody” oraz czy powinniśmy zaczynać rozmowę od „witam". I kim takim jest „atencjusz”?
Słownik polsko@polski, Piła, odc. 428
W programie o prestiżu, prywatkach i domówkach. Czy pilarka to coś więcej niż piła? Wyprane, wyprasowane czy uprane, uprasowane? Słuchaj się mamy czy słuchaj mamy? Czym się różni myślnik od łącznika (dywizu)? Pospieszny czy pośpieszny? Dlaczego jest z Londynu, Madrytu, ale z Berlina, czy Paryża?
Słownik polsko@polski, Brzeszczot, odc. 427
Czy lepszy jest telefon z notchem czy bez? Kim jest ciotka przyzwoitka? Jakie jest pochodzenie słów fechmistrz i brzeszczot? To pierwsze jest z niemieckiego. Natomiast drugie jest od słowa „brzask” i właśnie od tego pochodzi klinga broni siecznej (która jaśnieje). Są takie pytania, na które prof. Jan Miodek nie zna odpowiedzi – chodzi o to, skąd się wzięło „mam pietra”. Nie: „niższa lub wyższa prędkość”. Tak: „mniejsza lub większa prędkość”.
Słownik polsko@polski, Nosił wilk...,odc. 426
Jak wyglądają sneakersy? Jak poprawnie mówić OK? Czy nosił wilk razy kilka? Skąd się wzięło określenie biedronki – boża krówka? Prof. Jan Miodek mówi, że w języku polskim nadużywa się dużej litery. Nie jeźdź, czy nie jeździj? Czy określenie „widzka” jest prawidłowe? A co autor miał na myśli?
Słownik polsko@polski, Tors, odc. 425
Czy kobieta ma tors? Dlaczego Darek to Dariusz, a Marek to nie Mariusz? Co oznacza słowo cymes? Okres czasu to określenie nieprawidłowe – to klasyczny pleonazm, tak jak cofać się do tyłu, czy nadal kontynuować. Czy prof. Jan Miodek jest celebrytą? Pytanie w sondzie ulicznej: „kim jest influencer?”. A jakie są dla prof. Miodka najważniejsze słowa – odpowiedzialny i odpowiedzialność. Dlaczego?
