Odcinki
25:07

Orient, odc. 501

W programie wzięli udział uczniowie z Polskiej Szkoły na Cyprze w Limassol i Pafos. Dzieci zapytały prof. Miodka m.in. o to, co znaczy przysłowie „Daj kurze grzędę, a ona: wyżej siędę”. W sondzie ulicznej wrocławianie odpowiadali natomiast na pytania: „Kiedy mówimy, że to język knajacki?” oraz „Na czym polega wolna amerykanka?” Bartosz Stępień z Gdyni zadał pytanie o kobiety koronowane na króla Polski. Zazwyczaj mówimy „Królowa Polski”, jednak czy zawsze tak było? Barbara Baldys z Hamminkeln (Niemcy) pytała o poprawność wymowy czasowników. Jak poprawnie należy akcentować słowa, które kończą się na -śmy? Zrobiliśmy, byliśmy, śpiewaliśmy, wyszliśmy, itp.? A czy czasownik „orientować się” ma coś wspólnego z Orientem?

25:02

Konstytucja, odc. 500

W tym odcinku dowiedzieliśmy się m.in.: co znaczy określenie „do imentu” oraz czym jest „krzta” z wyrażenia „że nie ma w czymś ni krzty prawdy”. Uczniowie Polskiej Szkoły im. W. Szymborskiej w Leuven zapytali, skąd pochodzi słowo „konstytucja”, oraz jakie są zasady tworzenia przymiotników pochodzących od nazw miejscowości np. Tarnowskie Góry, Nowy Targ, Wilcze Gardło. Jak należy tworzyć rzeczowniki określające mieszkańców tych miejscowości?

24:49

Stary wyga, odc. 499

W sondzie ulicznej zapytano: co to znaczy, że ktoś ma alibi? Co to znaczy, że ktoś ma żółte papiery? Pan Mario Kiliński z Poznania zapytał o określenie „mieć kola”. Pan Hubert Barański z Łodzi poprosił o wyjaśnienie określenia „sezon”. Bardzo często słyszymy przy sezonie serialowym porządkujące liczebniki. Piąty, siódmy sezon serialu filmowego. Czy może być sezon serialowy? A serial oryginalny, czy jest to poprawne określenie? Częściej określamy: sezon truskawkowy, ogórkowy, wiosenny, jesienny, narciarski, itp. A kim jest stary wyga?

25:08

Adamie, Zbyszku..., odc. 497

W tym odcinku będzie i zabawnie i wesoło. Od krzywego ryja po dupoloty. Pytania w sondzie ulicznej: Kim jest beneficjent? Co to znaczy, że robimy coś na krzywy ryj? Pani Violetta Słodzińska z Londynu rozmawiała z prof. Miodkiem na temat dwujęzyczności u dzieci. Pani Iwona Jóźwiak z Norwegii poprosiła o wyjaśnienie, czy „mój domownik” czy jest to prawidłowe określenie. Pani Elżbieta Pilarek zaproponowała, żeby powstał taki słownik, który pomoże lepiej komunikować się z młodzieżą. Jaka jest etymologia słowa „cyja”? Prof. Miodek po raz kolejny podkreślił, że w tekstach oficjalnych należy używać wołaczy z końcówką – czyli np. nie „dziękujemy Adam za wszystko” tylko „dziękujemy Adamie za wszystko”.

25:05

Sartorialnie, odc. 496

W programie Zespół Tańca Ludowego Długołęka z piosenką „Od buczku do buczku”. Czy tytuł ten jest poprawny gramatycznie? Poproszono także o wyjaśnienie określenia „wianeczek uwiniony”. Jak zwykle kolejne pytania w sondzie ulicznej. Sążeń to miara długości – ile wynosiła? Co mamy na myśli, określając kogoś mianem debeściaka? Pan Marek Zboralski z Poznania poprosił o opinię na temat „w każdym bądź razie” i „dedykowany”. Pani Justyna Kuehn była ciekawa opinii prof. Miodka, czy lepiej mówić psycholog czy psycholożka. Czy warto „pochylać się nad problemem”, czy lepiej go po prostu rozwiązać? I co oznacza słowo „sartorialnie”?

24:53

Tatar, odc. 494

W lekcjach języka polskiego uczestniczyli uczniowie z Katedry Języka Polskiego na Politechnice Odeskiej. Skąd wzięły się nazwy polskich potraw – żurek, flaczki, tatar? Dlaczego szyk w wyrażeniu „dzień dobry” jest inny niż w „dobry wieczór”? Jaki jest dopełniacz wyrażenia „oka w sieci”? W odcinku także o pejoratywnych powiedzeniach dotyczących narodowości, dialekcie śląskim oraz zdrobnieniach. W sondzie ulicznej: co oznacza morsowanie? Czym jest ogarek?

24:55

Rękoczyny, odc. 493

W lekcjach języka polskiego uczestniczyli uczniowie ze Szkoły Polskiej w Lille. Mimo to czy mimo tego? Kiedy „nowy rok” piszemy dużą, a kiedy małą literą? Proszę pani czy proszę panią? A w sondzie ulicznej zapytano: O kim mówimy, że to dżentelmen? O co chodzi w powiedzeniu ręka rękę myje? Pan Radosław Tymanowski zapytał jak powinno się mówić: Jadę opiekować się, czy jadę aby się zaopiekować? Pan Jacek Szatkowski zapytał o sformułowanie: „oto w międzyczasie zapytam”, czy powinno być: „ja w tym czasie zapytam”. A co to są rękoczyny?